Het is inmiddels aardig wat weken geleden dat ik The Sun Box aanschafte (als ik me niet vergis moest ik nog 20 worden), maar de inhoud verveelt me na al die tijd nog steeds niet. Sterker nog, het is een van mijn beste plaataankopen ooit. 54 liedjes verdeeld over 3 lp's, verzameld in een stevige zwarte doos, die samen het verhaal vertellen van de Sun-studio van Sam Phillips op 706 Union Avenue in Memphis.
In die kleine studio namen Elvis Presley en Johnny Cash hun eerste plaatjes op, evenals Carl Perkins, Roy Orbison en Jerry Lee Lewis. Op Elvis na (maar zijn album met Sun-opnamen heeft eenieder met interesse in muziekhistorie sowieso in de kast staan) zijn ze allemaal terug te vinden op The Sun Box.
Daarnaast kozen de samenstellers nog 30 andere artiesten uit de drie genres die Sun beroemd maakten.
LP 1 - Rhythm & Blues
In 1950 begon Sam Phillips zijn studio onder de naam Memphis Recording Service. Pas in 1952 lanceerde hij zijn eigen Sun-label. Tot die tijd verkocht hij de opname-tapes aan anderen, zoals de Bihari-broers (Jules en Saul) die in Los Angeles Modern Records runden en hun sub-label RPM, en aan de Chess-broers (Leonard en Phil) die voorjaar 1950 in Chicago het Chess-label waren gestart.
De box opent direct geweldig met de eerste mijlpaal: '
Rocket 88', de eerste op 706 Union Avenue opgenomen hit, tevens de eerste #1-hit in de R&B-charts voor Chess, en volgens menigeen de eerste Rock 'n' Roll-plaat. 1951, ruim voor Chuck B en Elvis P! Zanger was Jackie Brenston, begeleid door The Delta Cats, oftewel Ike Turner's Rhythm Kings, de band waarin Brenston saxofoon speelde.
Ook Chester Burnett, beter bekend als blueszanger Howlin' Wolf, maakte zijn eerste opnames bij Sam Phillips, die ze vervolgens ter beschikking stelde aan zowel de Bihari's als Chess. Na wat juridisch gesteggel tekende Wolf uiteindelijk exclusief bij Chess en bouwde daar verder aan een grote carrière. The Sun Box bevat uit zijn Memphis-tijd o.a. het rauwe '
Mr. Highway Man' (uit januari 1952).
De oprichting van Sun Records bood Phillips de kans om zelf plaatjes uit te brengen. Voorjaar 1953 kwam hij, in antwoord op de toenmalige hit 'Hound Dog' van Big Mama Thornton, binnen luttele weken met het nog wildere '
Bear Cat' van Rufus Thomas, dat voor Sun de eerste hit betekende. Rufus scoorde in '63/64 als soulzanger voor Stax vier Dog-hits op rij, o.a. 'Can Your Monkey Do The Dog'.
Een tweede landelijke Sun-hit volgde die zomer: Little Junior Parker en zijn band The Blue Flames kwamen met '
Feelin' Good', een onweerstaanbare variatie op John Lee Hooker's 'Boogie Chillun'. In de herfst namen Parker's Blue Flames (met gitarist Pat Hare, zie SMoRaS-blogspot 14-9-14) het origineel op van 'Mystery Train', dat beroemder werd in de coverversie door Elvis, eveneens voor Sun.
Pat Hare (1930-1980) zat de laatste 18 jaar van zijn leven in de bak, voor de moord op zijn vrouw. Raar maar waar: voor Sun nam hij in 1954 'I'm Gonna Murder My Baby' op, overigens niet te vinden in de box. Wel aanwezig: The Prisonaires, allen gedetineerd in de Tennessee State Penitentiary. Het succes van hun Sun-single '
Just Walkin' In The Rain' (1953) leverde voorwaardelijke vrijlating op!
Tot slot, uit 1954, de door Sun-scout Ike Turner ontdekte zanger/pianist Billy 'The Kid' Emerson en diens origineel van
'When It Rains It Pours', door Elvis gecoverd als '
When It Rains It Really Pours'. Emerson schreef ook de rockabilly-classic 'Red Hot' (Billy Riley, Robert Gordon & Link Wray).
LP 2 - Country
Bijna alle artiesten die Sam Phillips in de eerste jaren opnam waren zwart. De eerste uitzondering was de blanke varkensboer Frank Floyd. Als eenmansband Harmonica Frank (mondharmonica in de ene mondhoek, zang uit de andere, onderwijl gitaar spelend) nam hij in '51 te Memphis singles op met zwart klinkende countryblues, die Chess uitbracht. Pas in '54 verscheen van hem een Sun-single: '
Rockin' Chair Daddy'.
Onmiskenbaar blank was de country van Doug Poindexter & the Starlite Wranglers. Hank Williams was al dood (1-1-'53), maar zijn invloed klinkt op '
My Kind of Carrying On', opgenomen op 25 mei '54. Naast fiddle en steel guitar hoor je al een glimp rockabilly, dankzij gitarist Scotty Moore en bassist Bill Black. Die twee stonden slechts zes weken later Elvis bij tijdens diens eerste Sun-sessie.
Vanaf zijn eerste single 'That's All Right Mama'/'Blue Moon of Kentucky' liet Elvis blijken dat hij van zowel zwart als blank leende, in dit geval resp. bluesman Arthur Crudup en bluegrass-koning Bill Monroe, om er vervolgens een geniale eigen draai aan te geven. Zijn vierde single '
Baby Let's Play House', najaar '54 een R&B-hit van Arthur Gunter op het Excello-label, werd voorjaar '55 het eerste Elvis-hitje, gek genoeg nu in de Country-charts. Onder protest van conservatief Nashville, want: ROCKABILLY! (Geen Elvis in de Sun Box, maar onmisbaar in het Sun-verhaal.)
De eerste Sun-countryhit die Nashville wel beviel was de debuutsingle van Johnny Cash, '
Cry Cry Cry' uit mei 1955. Ongelofelijk dat Cash hier pas 23 is en toch al zo doorleefd klinkt. Kort daarvoor moest hij nog de deuren langs als stofzuigerverkoper, wellicht daarom. Nu mocht hij opeens met Elvis op tour door het zuiden van de USA (droombill, zucht). Veel Cash in de box (8x), daarom hier extra: '
There You Go'.
De tweede en laatste Elvis-hit voor Sun, de bonafide Country#1 'I Forgot to Remember to Forget' werd mede geschreven door Charlie Feathers. Zelf nam hij het beklemmende '
Defrost Your Heart' op voor Sun. Naast country maakte hij later voor andere labels ook onstuimige rockabilly. The Cramps eerden hem met covers van de tearjerker 'It's Just That Song' en de spooky rocker 'I Can't Hardly Stand It.'
LP 3 - Rockabilly
Toen Elvis op 21 november 1955 tekende voor zijn overstap van Sun naar het grote RCA Victor-label had hij slechts twee hits in de country-charts gescoord. Precies vier weken later echter werd in de Sun-studio '
Blue Suede Shoes' opgenomen door Carl Perkins, die daarmee voor het Sun-label voorjaar '56 tegelijk de R&B-, country- en Pop-hitlijst bestormde, nog voor Elvis toesloeg. RCA-baas: "Hell, we've bought the wrong boy!" Grappig: de Perkins-hit was mede mogelijk dankzij extra promotie-budget, door de $35.000,- waarmee RCA het Elvis-contract bij Sun afkocht. Maar de kansen keerden snel: terwijl Elvis doorbrak kreeg Carl dezelfde maand een auto-ongeluk. Verdere hits bleven uit, ondanks goed materiaal: erkenning door The Beatles (drie Perkins-covers in '64) kwam te laat, en pas na 1970 kwam deze '56-opname uit: '
Put Your Cat Clothes On'.
Roy Orbison werd vooral beroemd door zijn hits vol drama-pop voor Monument ('60-64), maar had zijn eerste hitje al in '56 bij Sun met '
Ooby Dooby'. Zijn 2lp 'The Sun Years' bevat veel meer fraais met o.a. 'Domino' (ook door de Cramps gedaan), 'Chickenhearted', 'Go Go Go (Down The Line)' en een van zijn vroegste ballads: 'A True Love Goodbye'. Op de Sun-box helaas enkel deze rocker van Roy.
Tussen alle grote namen die Sun voortbracht was zanger Ray Harris een van de vele kleine spelers, met maar twee singles. Daarbij echter wel '
Come On Little Mama', waarover Sun-kenner Colin Escott opmerkte: "the lyrics were virtually unintelligible, the musicianship limited and the production sparse, but the performance was irresistible". Onweerstaanbare intense rockabilly, opgenomen in juni 1956.
Rockabilly was country met een uptempo beat plus de rauwe energie die voorheen voorbehouden was aan rhythm & blues. Muziek die een grote aantrekkingskracht had op blanke kids en vanuit het zuiden van de USA de wereld veroverde. Gek genoeg bleef de grote doorbraak uit voor Billy Lee Riley en zijn Little Green Men, ondanks 'Red Hot' en dit nummer uit januari '57, met Jerry Lee Lewis op piano: '
Flyin' Saucers Rock 'n' Roll'.
Jerry Lee Lewis was de laatste grote ster die Sun Records voortbracht. Zoals Elvis niets zelf schreef deed Jerry Lee dat ook nauwelijks. Zijn talent zat in de vertolking, de interpretatie van het nummer. Mooi voorbeeld is zijn eerste hit, voorjaar '57 opgenomen: '
Whole Lotta Shakin' Going On', twee jaar eerder een R&B-hit voor Big Maybelle. (Ook leuk op Youtube: de blanke auteursversie van Roy Hall)
PS: Voor de complete tracklisting van The Sun Box: zie Discogs, waar de 3LP-set nog te koop is.
Op CD zijn er Sun-compilaties in overvloed. Aparte boxen van Sun-Blues en Sun-Country bevatten elk meer dan 200 tracks! Too much? Onlangs verscheen de 2CD 'Sam Phillips - the man who invented Rock 'n' Roll'. Rare titel, mooie verzameling (55 tracks, anders dan The Sun Box niet per genre chronologisch gerangschikt), met bijna alle artiesten uit de Secret Museum-bloemlezing. Zonder Doug Poindexter en Ray Harris, maar met Elvis. Plus, evenals in de Sun Box, Dr. Ross (Boogie Disease!), Ernie Chaffin (Feelin' Low!), nummers van Sonny Burgess (Red Headed Woman!) en Charlie Rich en nieuwe vondsten (Howard Seratt en John Prine, die zowaar ook bij Sun opnam).
